Karadeniz Bölgesi'nin önemli tarımsal ürünlerinden biri olan fındıkta devrim niteliğinde bir çalışmaya imza atılıyor. Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü'nde yürütülen bir doktora tezi kapsamında, fındık üreticisinin en büyük sorunlarından biri olan dip sürgünleri tarihe karışacak. Beş yıldır süren araştırma, 1500 fındık türü arasından sadece 9 türü seçmeyi başardı. Bu türlerden en uygun olanı, çakıldak fındığa aşılanarak yeni bir üretim sistemine geçiş yapılmasını sağlayacak.

OMÜ doktora öğrencisi Ayşegül Balta, 2019 yılında başladığı doktora tezi kapsamında Karadeniz’in zorlu üretim koşullarını kolaylaştırmayı hedefleyen bir çalışma yürütüyor. Proje kapsamında, Kastamonu Orman Fidanlığı’ndan getirilen 1500 çöğür türü incelenerek, en güçlü ve uyumlu türlerin belirlenmesi için uzun yıllar süren eleme çalışmaları yapıldı.

Balta, "Çalışmamızda önce 1500 bitkiyi, ardından 500'e ve son olarak 25 türe indirdik. 2024 yılı sonunda, bu türler arasında 9 adet anaç türü seçtik. 2025 yılında bu türlerden dip sürgünü vermeyen, çakıldak fındıkla uyumlu aşılanan türleri belirleyip çoğaltmaya başlayacağız." dedi.

Mevcut fındık türlerinin çalı formunda olması, hem bakım hem de toplama süreçlerini oldukça zahmetli hale getiriyor. Dip sürgünlerinin temizlenmesi için yapılan işlemler, üretim maliyetlerini ciddi şekilde artırıyor. Yeni anaç türü, bu sorunları çözerek makineyle hasadı kolaylaştıracak bir sistem sunmayı hedefliyor. Ayşegül Balta, "Amacımız tek gövdeli, dip sürgünü vermeyen ve verimi artıran bir üretim modeline geçiş yapmak." diye ekledi.

Çalışmada kullanılan ana türlerden biri olan "Corylus colurna" (Türk Fındığı), tek gövdeli ağaç formunda olup dip sürgünü vermiyor. Bu özellikleriyle Avrupa ve Amerika’da standart anaç türü olarak kullanılan bu fındık türü, Türkiye’de yeni bir üretim modeli için umut vadediyor.

Balta, "Corylus avellana, Türkiye’de yaygın olarak yetiştirilen çalı formunda bir tür. Ancak bu tür hem bakım hem de hasat süreçlerinde üreticiyi zorluyor. Türk Fındığı olarak bilinen Corylus colurna ise tek gövdeli yapısıyla maliyetleri düşürme potansiyeline sahip." ifadelerini kullandı.

Seçilen 9 tür, 2025 yılı itibarıyla çoğaltılarak Karadeniz’deki fındık bahçelerine dikilmeye başlanacak. Ali Nihat Gökyiğit Araştırma İstasyonu’nda gerçekleştirilecek çalışmaların sonunda üreticiler, bakım maliyetlerini azaltan ve makineli hasada uygun bir fındık türüyle tanışacak.

Karadeniz'deki mevcut üretim modeli, çalı tipi fındık türleriyle zor ve maliyetli bir süreç gerektiriyor. Ancak bu çalışma, daha az bakım isteyen ve yüksek verim potansiyeli taşıyan yeni türlerin önünü açacak. Çalışmanın tamamlanmasıyla birlikte Karadeniz Bölgesi'ndeki fındık üretimi modern ve daha verimli bir yapıya kavuşacak.

Fındık üreticisinin yıllardır yaşadığı sorunların çözülmesi için umut vadeden bu çalışmanın, bölgede tarımsal kalkınmaya önemli bir katkı sunması bekleniyor

Fındık tv