Düzce Cumhuriyet Halk Partisi Millet vekili Talih Özcan “Tarihi boyunca esaret yüzü görmemiş olan Türk Milletinin yeni bir devlet kurma yolunda mihenk taşı olan 4 Eylül Sivas Kongresi; “Cumhuriyetin Temellerini Burada Attık” dedirten milli iradenin tam 108 gün boyunca yaptığı hazırlığın, bozduğu kumpasların ve verdiği mücadelenin adıdır.

Gazi Mustafa Kemal Paşa ve bir grup vatansever, büyük Türk Milletinin kaderine yön veren kararları Sivas’ta aldılar. “Manda ve himayenin kabul edilemez” olduğunun altını bir kez daha çizerek “Burada bir milletin kurtuluşunun kararlarını aldık” dediler.

19 Mayıs 1919’da Samsun’da fiili olarak başlatılan Ulusal Kurtuluş Mücadelesi sonrası Gazi Paşa güvenilir ve emin bir kent arayışına girmişti. 22 Haziran’daki Amasya Tamimi’nin ardından 27 Haziran tarihinde Sivas’a ulaşıp aklındaki “emin şehri” bulmuştu. Tokat ve Erzincan’da yetkililer ve halkla temas ederek 23 Temmuz’daki Erzurum Kongresi’nin hemen ardından yeniden Sivas’a dönmüştü.

Ülkenin tamamını kapsayan milli bir kongrenin yapılması kararı ile 2 Eylül’de bir kez daha Sivas’a gelen Gazi Paşa, coşkuyla karşılandığı şehrimizde 18 Aralık tarihine kadar çalışmalarını yürüttü. Bu süreçte Sivas, milli mücadelenin de merkezi oldu.

4 Eylül 1919’da vatanın tamamını temsil eden “Heyet-i Temsiliye” Sivas’ta toplandı. Sivas Kongresi 11 Eylül tarihindeki sonuç bildirgesi ile nihayete erince Heyet-i Temsiliye üyeleri güvenlik gerekçesiyle otellerde kalmak yerine Sivaslıların evlerinde misafir edildi. Gazi Paşa ise Kongre Binasında kendisi için hazırlanan bir odada çalışmalarını yürüttü. Bizler, o ataların torunları olarak 4 Eylül 1919 ruhunu aynen yaşıyor ve çok şükür yaşatıyoruz.

Bu duygu ve düşünceler ışığında 4 Eylül Sivas Kongresinin 105’inci yıldönümünü kutluyor, başta Gazi Paşa ve Heyet-i Temsiliye üyeleri olmak üzere tüm şehitlerimizi rahmetle yâd ediyorum.” ifadelerine yer verdi.