9 kültür ve turizm gelişim bölgesi, 7 turizm gelişim koridoru, 10 turizm kenti, 11 kruvaziyer, 9 yat limanı yapılacak, tematik bölgeler oluşturulacak, Ulusal Turizm Konseyi kurulacak, kişibaşına turizm geliri 1.350 dolara yükselecekti... 30 Ağustos Zafer Bayramı ile kurban bayramının birleştirilerek tatil süresinin 10 güne çıkarılması ile otellerde yer kalmadığı turizmin şahlandığı haberleri ela yatıp kalktık.
Gerçekte gösterdiği başarı ile yakın zamana kadar turizmde örnek ülke gösterilen Türkiye, bu alanda tarihinin en ağır krizini yaşıyor.Daha da acısı krizin nedenleri konuşulmadığı gibi çözüm öneren de yok.Oysa Türkiye’de böyle bir krizin yaşanmadığı dönemde bile Türkiye’nin turizmdeki geleceği konuşuluyor bunun üzerine, doğrusu yanlışı ile değerlendirmeler yapılıyor, eksiği fazlası ile önermeler ve öngörülerde bulunuluyordu.Ekin Grubu Araştırma Birimi, Bu kapsamda bundan 10 yıl önce bir strateji belgesi de hazırlanmıştı.
YPK’dan geçti Resmi Gazete’de yayınlandı…
Kültür ve Turizm Bakanlığı 2005'te başlayıp 2006 yılında tamamladığı “2023 Türkiye Turizm Stratejisi” 15.11.2006 tarihinde Devlet Planlama Teşkilatı (DPT)’ye sunularak Yüksek Planlama Kurulu'nca 28.2.2007 tarihli kararı ile kabul edildi, 2.3.2007 tarih 26450 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi.262 sayfadan oluşan saptama, öngörü ve tezleri harita, kroki, tablo ve grafiklerde desteklenip hangi işin ne zaman başlayıp ne zaman bitirileceğine ilişkin ‘Eylem planı’ da olan “2023 Türkiye Turizm Stratejisi” ne oldu. O stratejinin Yüksek Planlama Kurulu (YPK) onayından geçen o stratejinin Resmi Gazete’de yayınlanmasının üzerinden 10 yıl geçti.
Adı bile anılmıyor
Geçen süre içinde ulusal ve uluslar arası alanda yaşanan gelişmeler Türkiye’nin turizmde bir stratejiye gereksinimi daha da arttı.Ama bırakalım stratejinin güncellenmesi, yapılmış stratejinin kendisi bile ortada yok.Oysa “2023 Türkiye Turizm Stratejisi” nde altı ay ile başlayıp en uzun süresi yedi yıl olan bir eylem planı vardı.
Kişibaşı turizm geliri 1.350 dolar olacaktı
O eylem planında, hepsinin başlama ve tamamlanma tarihleri belirtilmiş haliyle, 9 kültür ve turizm gelişim bölgesi, 7 turizm gelişim koridoru, 10 turizm kenti, 11 kruvaziyer, 9 yat limanı yapılacağı, tematik bölgeler oluşturulacağı, Ulusal Turizm Konseyi kurulacağı, kişibaşına turizm geliri 1.350 dolara yükseltileceği belirtiliyordu.
Tematik bölgeler oluşturulacaktı
Şimdi adı bile anılmayan “2023 Türkiye Turizm Stratejisi” nde bunların yanı sıra çok sayıda ana ve alt başlık altında her konuyla ilgili değerlendirmeler yapılıyor, bu değerlendirmelere dayalı olarak Türkiye’nin her bölgesinin özelliklerine uygun ‘Tematik
Bölgeler’ oluşturulması da öngörülüyordu.
Öngörülen 9 ‘Tematik Bölge’ şöyle tanımlanıyordu:
Frigya Kültür ve Termal Turizm Gelişim Bölgesi
Troya Kültür ve Termal Turizm Gelişim Bölgesi
Aphrodisya Kültür ve Termal Turizm Gelişim Bölgesi
Söğüt Kültür Turizmi Gelişim Bölgesi
Kapadokya Kültür Turizmi Gelişim Bölgesi
Göller Bölgesi Eko-turizm Gelişim Bölgesi
Hitit Kültür ve Turizm Gelişim Bölgesi
Urartu Kültür ve Turizm Gelişim Bölgesi
GAP Kültür ve Turizm Gelişim Bölgesi
Turizm kentleri ne oldu
Aynı eylem planında, 10 yeni turizm kentinin oluşturulacağı bunların da;
İğneada - Kıyıköy Eko-Turizm Kenti
Kilyos Turizm Kenti
Saros Körfezi Turizm Kenti
Kapıdağ Yarımadası - Avşa - Marmara Adaları Turizm Kenti
Datça Eko-Turizm Kenti
Kaş - Finike Turizm Kenti
Anamur Kıyı Kesimi Turizm Kenti
Samandağ Turizm Kenti
Maçka Turizm Kenti
Kahta Turizm Kenti
Olacağı belirtiliyordu.
Turizm çeşitlendirilecekti
2023 Türkiye turizm Stratejisinde turizmin çeşitlendirilmesi kapsamnda; Sağlık ve Termal turizm, Kış turizmi, Golf turizmi, Deniz turizmi, Eko-turizm ve Yayla turizmi, Kongre ve Fuar turizmi geliştirilecekti.
Sektör örgütlenmesi
2023 Türkiye turizm Stratejisinde sektörün örgütlenmesi ile ilgili olarak da meslek kuruluşları birlik yasalarının çıkarılmasına ilk sırada yer veriliyordu.
Ulusal Turizm Konseyi kurulacaktı
, Ayrıca ulusal Turizm Konseyi ile il Turizm Konseylerinin kurulacağı belirtiliyor.
Eylem planı da yapılmıştı
2023 Türkiye Turizm Stratejisinde bir de eylem planı yer alıyordu. Planda yapılması öngörülen işlerin takvimlere bağlanmış hali incelendiğinde, bugüne kadar yapılmış olması gereken şeylerin çoğunun gerçekleşmediği görülüyor.Bunlar, 262 sayfalık planın yalnız birkaçıdır.Planı hazırlayan AKP 15 yıldır tek başına iktidarda.Bu planı AKP hazırladı.Yani kendisi dışında hazırlanmış da önüne konmuş değil.Bu planı hazırlayan AKP 15 yıldır tek başına iktidarda.Bu süre içinde mecliste istediği yasayı çıkarabilecek sayısal üstünlüğü sahip.2023 Türkiye Turizm Stratejisinin yayınlanmasının üzerinden 10 yıl geçti.Geriye dönüp bakıldığında 2023 Türkiye Turizm Stratejisi’nde yer alan işler yapılmadığı gibi stratejinin adı bile anılmıyor.
Rota mı değiştiriliyor
Ama o planda olmayan konular önce el altından şimdi açıkça bu stratejinin yerine konması yönünde, hergün biraz daha yükselen seslerle dillendirilen talepler ve bu talepler yönünde girişimlere tanık oluyoruz.Bunlardan biri de ‘Müslüman Dostu Turizm Ülkesi Türkiye” sloganı ile yürütülen çalışmadır.Bu konuda raporlar hazırlanıyor.2023 Türkiye Turizm Stratejisinde bir de eylem planı yer alıyordu. Planda yapılması öngörülen işlerin takvimlere bağlanmış hali incelendiğinde, bugüne kadar yapılmış olması gereken şeylerin çoğunun gerçekleşmediği görülüyor.
Ama yapılanlar da var
Bu arada haklarını yemeyelim, yaptıkları şeyler de oldu.Örneğin yabancılara mülk satışı.“2023 Türkiye Turizm Stratejisinde” küçük bir bölüm olarak yer almışken hızla ve giderek yaygınlaşan yabancılara mülk satışı hemen devreye sokuldu ve o günden beri hergün yeni bir boyutuyla devam ediyor.
Başlama ve bitme tarihleri projeler takvime bağlanmıştı
Ekin Grubu Araştırma Birimi bu dönmemde ençok gereksinimi duyulan ama adı bile anılmayan Türkiye Turizm Stratejisi’nin yer alan projeler ve yapılacak işlerle ilgili ‘Eylem Takvim’i üzerinde bir çalışma yaptı. Eylem Takvimi’ndeki bilgilere göre en uzun süre olarak 6 yılın öngörüldüğü işler için 2007 yılında başlanacağı ve 2013’te bitirilmesi gereken işlerin yapılması bir yana bunlar arasında hiç başlanmayanlar bile olduğu görülüyor.
'2023 Türkiye Turizm Stratejisi Eylem Takvimi’ne göre hangi eylem ne zaman başlayacak ne zaman tamamlanacaktı.
Konu |
Başlama tarihi |
Süresi |
Uzmanlaşmış turizm merkezleri ve turizm türlerinin entegre olacak şekilde planlanması |
2007 |
6 yıl |
Firmalarının belgelendirmesi |
2008 |
1 yıl |
Stratejik planlama |
2007 |
6 yıl |
Teşvik mekanizması |
2008 |
6 yıl |
Turistik işletmelere destek sağlanması |
2008 |
6 ay |
Arazi tahsisi yapılması |
2007 |
6 yıl |
Turizm tesislerinin yenilenmesi |
2007 |
6 yıl |
Yabancı yatırımcılara yönelik düzenlemeler |
2008 |
1 yıl |
Turizm Konseyleri Yasası ve Konseylerin Kurulması |
2007 |
2 yıl |
Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Yeniden Organizasyonu |
2007 |
2 yıl |
İç Turizmde Tanıtım |
2007 |
2 yıl |
İç Turizmde Rezervasyon |
2007 |
2 yıl |
Fiyatlandırma |
2007 |
2 yıl |
İç turizme hizmet veren acentelerin desteklenmesi |
2007 |
2 yıl |
Gençlik turizmine yönelik çalışmalar |
2007 |
2 yıl |
İç turizmin izlenmesi çalışmaları |
2008 |
6 ay |
Sosyal turizmin desteklenmesi |
2007 |
6 yıl |
İmaj oluşturma |
2007 |
6 yıl |
Varış noktalarının markalaştırılması |
2008 |
6 yıl |
İstatistik verilerin dünya standartlarına uyarlanması |
2007 |
2 yıl |
Verilere ulaşımın kolaylaştırılması |
2007 |
2 yıl |
Kamu-özel sektör işbirliği |
2007 |
6 yıl |
Türkiye Turizm Stratejisine uyum |
2007 |
4 yıl |
Altyapı Birlikleri Yasası |
2007 |
2 yıl |
Marka Kentlerdeki Altyapı Eksiklikleri |
2007 |
6 yıl |
Kıyı Gerisinde Kalan Mevcut Turizm Alanlarında Altyapı Eksikliklerinin Giderilmesi |
2007 |
6 yıl |
Turizmin Çeşitlendirilmesi Kapsamındaki Alanlarda Altyapının Geliştirilmesi |
2007 |
6 yıl |
Bursa, Çanakkale ve Körfez Havaalanlarının Uluslararası Uçuşlara Açılması |
2007 |
6 yıl |
Demiryolu Bağlantıları |
2007 |
6 yıl |
Ana Bölünmüş Yol Bağlantıları |
2007 |
3 yıl |
Bölünmüş Yol Bağlantıları |
2007 |
4 yıl |
Balıkçı Barınakları |
2009 |
2 yıl |
Yat Limanları |
2007 |
3 yıl |
Kruvaziyer Limanlar |
2007 |
2 yıl |
Tanıtım Finansmanı |
2008 |
6 ay |
Pazarların araştırılması ve belirlenmesi |
2007 |
6 yıl |
Tanıtım araçları |
2007 |
6 yıl |
Tanıtma etkinliğinin ölçülmesi |
2007 |
6 yıl |
Alternatif tanıtım senaryolarının belirlenmesi |
2007 |
2 yıl |
Etkin işbirliğinin sağlanması |
2007 |
6 yıl |
Tanıtımın koordinasyonu |
2007 |
6 yıl |
Marka imajı yaratılması |
2007 |
6 yıl |
Rehberlikte uzmanlık |
2007 |
6 yıl |
Meslek standartlarının belirlenmesi |
2007 |
3 yıl |
Turist rehberliği eğitim programının niteliğinin yükseltilmesi |
2007 |
3 yıl |
Eğitim kalitesinin arttırılması |
2007 |
2 yıl |
Eğiticilerin eğitimi |
2007 |
2 yıl |
Halkın turizm konusunda bilinçlendirilmesi |
2007 |
2 yıl |
Kaçak personel çalıştırılmasının engellenmesi |
2007 |
2 yıl |
Turizm işletmeciliği standartlarının belirlenmesi |
2007 |
2 yıl |
Müfredatın güncellenmesi |
2007 |
2 yıl |
Kalite standartlarının belirlenmesi |
2007 |
2 yıl |
Kalitenin içselleştirilmesi |
2007 |
3 yıl |
Ölçülebilir kalite standartlarının belirlenmesi |
2007 |
2 yıl |
Konaklama tesislerinin belgelerinin farklılıklarının giderilmesi |
2007 |
2 yıl |
Turizm Merkezi ve Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri'nde fiziksel planların hazırlanması |
2007 |
6 yıl |
Yönetişim ilkelerinin uygulanması |
2007 |
1 yıl |
Turizmle doğrudan bağlantılı konularda "koruma-kullanma" dengesi kapsamında yasal düzenlemeler yapılması |
2007 |
2 yıl |
Olumsuzluklara hızlı şekilde müdahale edilmesinin sağlanılması |
2007 |
2 yıl |
İstatistik çalışmalarının yeniden düzenlenmesi |
2007 |
2 yıl |
Kültür Kentleri |
2007 |
6 yıl |
Şehir müzeleri |
2007 |
6 yıl |
Tarihi, kültürel ve mimari özelliği olan yapıların ve ören yerlerinin restorasyonu, onarımı ve çevre düzenlemesi |
2007 |
6 yıl |
Tarihsel çekim noktalarının çevresinde yeme-içme ve günübirlik ticari merkezler |
2007 |
6 yıl |
Havaalanı otelleri |
2007 |
6 yıl |
Havaalanı-kent merkezi ulaşım sistemi |
2007 |
6 yıl |
Deniz turizmi altyapısı |
2007 |
6 yıl |
Sanat Köyleri |
2007 |
6 yıl |
Turizm danışma büroları |
2007 |
6 yıl |
Kentsel altyapı ve üstyapı |
2007 |
6 yıl |
Yön levhaları ve bilgilendirme tabelaları |
2007 |
6 yıl |
Kent haritaları ve tanıtıcı broşürler |
2007 |
6 yıl |
Termal Turizm Master Planı hazırlanması |
2007 |
6 yıl |
Termal projeler için fizibilite çalışmaları |
2007 |
6 yıl |
Termal tesislerde mimari niteliklerin yükseltilmesi |
2007 |
6 yıl |
Pilot bölgeler |
2007 |
3 yıl |
Turizm teşvikleri |
2007 |
6 yıl |
Ulusal ve uluslararası tanıtım |
2007 |
6 yıl |
Termal kaynakların şehir ısıtması,seracılık faaliyetlerinde kullanımı |
2007 |
6 yıl |
Kış Turizmi Master Planı hazırlanması |
2007 |
6 yıl |
Altyapı geliştirilmesi |
2007 |
6 yıl |
Kış turizminde iç turizm pazarının büyütülmesi |
2007 |
6 yıl |
Kış sporları yarışmaları |
2007 |
6 yıl |
Golf alanlarının tespiti |
2007 |
2 yıl |
Liman girişlerinin kolaylaştırılması |
2008 |
1 yıl |
Yat turizminde mali düzenlemeler |
2008 |
3 yıl |
Deniz Turizmi Yönetmeliği |
2007 |
1 yıl |
Liman atık sistemleri |
2007 |
6 yıl |
Kıyılardaki koruma statülerinin yeniden değerlendirilmesi |
2007 |
2 yıl |
Yat turizmi eğitimi |
2007 |
3 yıl |
Yat limanlarına yönelik standartların belirlenmesi ve planlaması |
2007 |
2 yıl |
El sanatları eğitimi |
2007 |
6 yıl |
Müze evler |
2008 |
5 yıl |
Kültür Köyleri |
2008 |
5 yıl |
Tanıtım ve yönlendirme |
2007 |
6 yıl |
Bilim ve Doğa Müzeleri |
2008 |
5 yıl |
Toplum eğitimi |
2008 |
5 yıl |
Örgütlenme |
2007 |
1 yıl |
Altyapı birlikleri |
2007 |
6 yıl |
Konaklama birimlerinde çeşitliliğin sağlanması |
2007 |
6 yıl |
Planlama ve Geliştirme |
2007 |
3 yıl |
Saros Körfezi Turizm Kenti (TK) İlanı |
2007 |
3 yıl |
Kapıdağ Yarımadası, Avşa Adası ve Marmara Adaları TK ilanı |
2007 |
3 yıl |
Araştırma ve Sınır Tespit Çalışmaları ve İlanı |
2007 |
3 yıl |
Batı ve Orta Karadeniz Eko-turizm |
2007 |
3 yıl |
Eko-turizm Yönetim Planı Hazırlanması |
2009 |
2 yıl |
Kaynak: 2023 Türkiye Turizm Stratejisi